11. Eren en Herdenken

THOMAS FRASER MC CRORIE

Piloot Thomas McCrorie op 5 juli bij Molkwerum en ook aldaar begraven.

1365093 - 68770 - Flight Leutenant. - Pilot - Thomas Fraser McCrorie - RAFVR - Age 26 - KIA - Molkwerum Churchyard - Grave 190

Als eerste bij Molkwerum dus "onze "piloot Thomas F McCrorie

het graf van Thomas McCrorie

Elk jaar op 4 mei, wordt er herdacht bij het graf van Thomas. Door jong en oud. Worden er bloemen gelegd en een woordje gesproken. Ook over het bewustzijn dat er een hoge prijs is betaald door hem en al die andere vaak jonge militairen. Voor onze vrijheid. Dat we nu onze mening kunnen uiten en dat we ons zelf kunnen zijn. Geen angst te hebben dat je wordt opgepakt of beperkt omdat je niet voldoet aan de maatstaven van een ander. Er ruimte is om je te ontplooien en te kunnen samenleven in harmonie en met onderling respect.

In het jaar 2020 wilden we als Stichting Molkwar 2000 in het bijzonder stilstaan bij het vieren van het feest van 75 jaar vrijheid. Vieren door middel van een openluchtspektakel waarin we de aspecten van de tweede wereldoorlog wilden vertellen met de les die we eruit kunnen leren. Om het bewustzijn van die vrijheid en de prijs die betaald is, ten diepste te kunnen overbrengen. Door Corona perikelen is dat eerst opgeschort.

Maar we wilden ook herdenken. De mensen die opstonden tegen het onrecht en zich aanmeldden om daadwerkelijk die vrijheid voor ons te bevechten. En die daarbij omgekomen zijn.

En zo zijn we begonnen met slechts een naam op een steen.

Thomas Fraser McCrorie 27 jaar

In de oorlog was er in Molkwerum een schoolmeester met de naam Durk van der Zee.

Wat zijn rol geweest is bij de begrafenisplechtigheid van Tom McCrorie is niet duidelijk. Maar na het overlijden van Durk van der Zee in 1980 trof zijn zoon Jouke tussen andere papieren een adoptiebewijs van het graf van Tom McCrorie. Het intrigeerde hem, de vraag wie en welk verhaal er achter de naam schuilging. Zijn moeder kon veel vertellen over die indrukwekkende begrafenisplechtigheid op 7 juli 1943. Maar ze wist niets van familie of nabestaanden van de Engelse piloot. Jouke aarzelde lang of hij "zomaar" naar het adres in Engeland kon schrijven. Het risico "oude wonden open te rijten" hield hem tegen. En bovendien de vraag: wàs er wel nog familie?

Op een vakantie in Frankrijk legde hij zijn twijfel voor aan zijn buurman, een Engelse politieagent (Jef). Jef ondernam meteen (na de vakantie) actie: Hij belde met de burgemeester van Bidford-on-Avon.
En een paar dagen later kreeg Jouke een brief van Jef (er was toen nog geen internet en email). In Bidford-on-Avon woonde de vrouw van Tom, en ze zou graag contact hebben met Jouke.
Zo ontstond er een briefwisseling in 1988. Joan was blij met de informatie over dat dorpje in Friesland dat zo respectvol omging met de nagedachtenis van haar man Tom.

En Jouke was onder de indruk van haar antwoord op de vraag of ze overwogen had Thom te laten herbegraven op een erebegraafplaats in Engeland.

Ze schreef:

After the war I did not want him removed to an official cemetery. I told the War Graves Commission he would rather he rested where he was amongst the friendly Dutch villagers, he would have wished that too.
Again so very many thanks for your letter so much appreciated.
With the best wishes, yours truly

Joan McCrorie

Dat was 1988 en daarna was er geen contact meer.
In onze dorpskrant "Swannepraet út Piacco" van 29 maart 2016 stond wel een uitgebreid artikel over het contact met de weduwe van T.F.McCrorie.
Toen wij in 2019 als Stichting Molkwar 2000 begonnen met dit project hebben we Jouke gevraagd of hij de McCrorie familie weer op zou kunnen sporen. 

En dat is hem gelukt. Met de zeer bereidwillige hulp van een klerk op het gemeentehuis van Bidford-on-Avon kwam er contact met een actieve History Society aldaar. Die kwamen met de informatie dat Joan McCrorie-Holder was overleden in 2013 op de leeftijd van 98 jaar. Maar ze hadden de zoon gevonden: Robert McCrorie, wonende in Uxbridge. Toen was het contact gauw gelegd.
Robert verwelkomde het hernieuwde contact. Hij wist van de briefwisseling in 1988. Ook hij had de gegevens als een kostbare herinnering bewaard. Samen met zijn moeder had hij het graf nog een keer bezocht in 1996.
En hij was blij verrast en zeer geïnteresseerd in de plannen van de Stichting Molkwar 2000. De interessante briefwisseling gaat tot op de dag van vandaag door en hij wordt voortdurend op de hoogte gehouden van de voorbereidingen voor de herdenking. Tot tweemaal toe uitstel daarvan door corona heeft de belangstelling alleen maar versterkt.

Zoon Robert is getrouwd en heeft zelf inmiddels drie kinderen. Mark Fraser, Iain Thomas en Kathryn Joan. In de warme briefwisseling via de mail, stuurde Robert ons, op ons verzoek, het verhaal, foto's en achtergrondinformatie.

De familie kreeg na de oorlog van de RAF een crest als waardering en eerbetoon aan het offer van Tom.

Ook stuurde hij een foto van de decoraties die Tom had ontvangen voor zijn dienst.

Linksboven: de training "Wing"badge

Rechtsboven: zijn actuele "Wing"badge

Midden: zijn militaire hoed badge

De medailles van links naar rechts:

• The 1939-1945 Star with Bomber Command clasp
• The Air Crew Europe Star
• The Africa Star (voor zijn tijd op Malta)
• War Medal

Na verder speurwerk vonden we de namen en enige achtergrond van de bemanning van Tom zijn vliegtuig, zoals aangegeven in het voorgaande. Hiermee hebben we geprobeerd om van deze militairen steeds meer mensen van vlees en bloed te maken, net zoals wij allemaal zijn. Jonge mannen die dierbaren achterlieten. Gezinnen die geraakt werden met een hartgrondig en onvermijdelijk verdriet en gemis. Zullen we dan naast hen te eren die de hoogste prijs betaalden, ook met gepaste eer hen gedenken die achterbleven. Zij die verder moesten zonder hun veelal jonge geliefden.

Zo ontdekten we met ontroering het verhaal van Joan Holder uit Broom in een Engels boekje met de titel; "We Also Were There", wat vertelt over haar leven met Tom McCrorie. De vertaling van haar verhaal willen we u dan ook zeker niet onthouden.